Nawożenie
Pomidor i papryka należą do tej samej rodziny, psiankowatych. Pomidor ma umiarkowane wymagania glebowe. Najlepiej rośnie na glebach o odczynie lekko-kwaśnym (pH w H2O 6-6,5), o odpowiedniej zawartości wapnia. Z kolei papryka ma większe wymagania pokarmowe. Preferuje gleby o odczynie lekkokwaśnym lub obojętnym (pH 6,7-7,2). Liczby graniczne dla uprawy pomidora i papryki wynoszą przeciętnie (mg/dm3 gleby): N 90-120; P 60-80; K 200-250; Mg 50-80; Ca 500-1500.
Ważny każdy składnik
Gleba zawiera dziesiątki pierwiastków, ale tylko kilkanaście jest niezbędnych dla roślin i są one składnikami pokarmowymi. Makroskładnikami są N, P, K, Ca, Mg oraz S. Największe zapotrzebowanie roślin na azot występuje w okresie ich intensywnego wzrostu, a także wiązania i dorastania owoców. Niedostateczne odżywienie azotem powoduje chlorotyczne zmiany roślin (w pierwszej kolejności najstarszych liści), wyraźnie redukuję masę liściową, która przeprowadza fotosyntezę, co uniemożliwia uzyskanie dużego i dobrej jakości plonu roślin. Z kolei nadmierne odżywienie silnie rozbudowuje masę nadziemną, opóźnia kwitnienie, pogarsza rozwój zawiązków i plonowanie roślin. Zwykle żywienie dolistne tym składnikiem stosowane jest przy ewentualnym zahamowaniu wzrostu roślin tuż po ich posadzeniu na miejscu stałym.
Fosfor jest składnikiem, który ma istotną rolę w procesach energetycznych roślin. Niedostateczne odżywienie nim ma postać fioletowych, antocyjanowych przebarwień liści, a wynikać może z różnych przyczyn, np. wadliwego odczynu gleby (zarówno zasadowego, jak i kwaśnego) czy zbyt niskiej temperatury. Żywienie dolistne fosforem najczęściej stosowane jest zwykle tuż po wysadzeniu roślin na miejscu stałym czy też w okresach chłodniejszych, gdy utrudnione jest pobieranie składnika z gleby. Rośliny niedożywione potasem szybciej więdną, mają zaburzoną gospodarkę wodną.
Pomidory odpowiednio odżywione potasem dobrze się wybarwiają
U pomidora występować może załamywanie gron, a dodatkowo nieprawidłowe wybarwianie owoców - a w przypadku dłużej trwającego niedoboru pogorszeniem zawartości brix i smaku owoców. Zwykle dolistne żywienie potasem stosuje się w okresie dorastania owoców, lecz również polecane jest w okresach suszy. Żywienie potasem zwiększa elastyczność skórki owoców oraz ogranicza mikrospękania. Chloroza międzyżyłkowa (nerwy zielone, a tkanki między nimi żółknie) jest wynikiem trudności z odżywieniem magnez. Przyczynami może być brak tego składnika w glebie, jak również nadmierna zawartość w glebie potasu czy wapnia. Żywienie dolistne magnezem zwykle przeprowadza się początkowym okresie kwitnienia oraz wytwarzania owoców.
Niedobór magnezu na roślinach pomidora
Papryka, podobnie jak pomidor, wymaga odpowiedniego żywienia wapniem. Wapń spełnia nie tylko rolę pokarmową, ale również wpływa na szereg właściwości gleby. Trudności z transportem wapnia w roślinie sprzyjają występowaniu suchej zgnilizny wierzchołkowej. To zaburzenie fizjologiczne może być powodowane przez różne czynniki, nie związane bezpośrednio z brakiem wapnia w glebie, np. nadmierne zasolenie (zwykle na skutek nadmiernego nawożenia gleby azotem i potasem) czy też dużymi wahaniami stosunków powietrzno-wodnych w glebie. Dolistne żywienie tym składnikiem (np. saletrą wapniową) zalecane jest na ogół od momentu pojawienia się na roślinach pierwszych zawiązków owoców.
Objawy niedożywienie roślin wapniem - sucha zgnilizna wierzchołków owoców
Zwykle zawartość żelaza w glebie jest wystarczająca, do pokrycia zapotrzebowania roślin na ten składnik. Ewentualne niedobory (chloroza cytrynowa najmłodszych liści) wynikać mogą z błędów agrotechnicznych np. nadmiernego wapnowania - ta sama przyczyna utrudnia pobieranie żelaza, manganu, cynku i miedzi, ale również magnezu i potasu.
Niedobór żelaza na liściu pomidora
Z kolei niedostateczne odżywienie manganem objawia się w postaci marmurkowatości liści; powierzchnia liści staje się nierówna - a zmiany chlorotyczne między nerwami uwypuklają się. Rzadko występują objawy niedoboru miedzi (zahamowanie wzrostu roślin, górne liście stają się niebieskozielone, pojawia się ich rurkowatość) i molibdenu (bladozielone zabarwienie liści przechodzące w żółknące i centkowane plamy na liściach). Na skutek niedostatecznego odżywienia roślin borem dochodzić może do czernienia wierzchołka wzrostu, który następnie obumiera - dodatkowo mogą intensywnie wyrastać pędy boczne, a także pojawiać się brunatne plamy na owocach.
dr inż. Tomasz Kleiber
Katedra Żywienia Roślin
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Zdjęcia: T. Kleiber, e-warzywnictwo.pl